Wolanów

Gmina Wolanów: www.wolanow.pl

Gmina Wolanów położona jest w wzdłuż drogi krajowej nr 12 Radom – Łódź. Przez gminę Wolanów przebiega również linia kolejowa Radom – Łódź. Przez teren gminy przepływa rzeka Radomka oraz jej dopływy – Szabasówka, Jabłonica i Garlica. Gminę zamieszkuje ok 8 582 mieszkańców a jej powierzchnia wynosi 82,90 km².

Do drugiej połowy XVIII w. Wolanów był znany pod nazwą Wola Kowalska, później Wola Orlikowska, Wola świętej Doroty i Gottardowa Wola. W XV w. miejscowość należała do rodziny Pakoszów herbu Abdank. Wolanów otrzymał prawa magdeburskie w 1773r. przywilejem Stanisława Augusta wydanym dla Ignacego Jankowskiego, kapitana, później pułkownika wielkiego koronnego. Z tamtego okresu zachował się kwadratowy rynek z kilkoma uliczkami oraz kościół parafialny pod wezwaniem świętej Doroty i Jana Ewangelisty położony na północny-wschód od rynku. Początkowo był to kościół drewniany, w budowany około 1470r.

Następnie wybudowano kościół w 1749r. z fundacji Anny Kwaśniewskiej, miecznikowej stężyckiej, powiększono i wydłużono o murowana część neogotycką w 1896r. Ozdobą kościoła jest ołtarz główny późnobarokowy pochodzący z drugiej połowy XVIII w. z krucyfiksem rokokowym i obrazem świętej Doroty w zwieńczeniu, ambona barokowa z XVIIIw., chrzcielnica późnogotycka kamienna z XVw. oraz rzeźby świętego Biskupa (ok. 1400r.), Matki Boskiej z Dzieciątkiem (początek XVIw. , Chrystusa Zmartwychwstałego (XVI w.) i wiele innych. Drewniana dzwonnica konstrukcji słupowej, oszalowana, pochodzi prawdopodobnie z tego samego okresu co kościół. Pokryta jest dachem namiotowym z czterema otworami u góry zamkniętymi półkoliście. Wewnątrz dzwonnicy znajdowała się rzeźba ludowa świętego Jana Nepomucena.

Dzwon pochodzący z 1581r. przeniesiono do nowego kościoła wybudowanego w Wolanowie. Kościółek drewniany został rozebrany w 1994r., ze względu na wartość architektoniczną i artystyczną przeniesiono go do Muzeum Wsi Radomskiej. W czasie prac konserwatorskich odkryto polichromię na ścianach świątyni, którą poddano procesowi rewaloryzacji.

W Mniszku położonym na terenie gminy Wolanów można obejrzeć wybudowany w 1665r. kościół, kapliczkę z roku 1607 i cmentarz. W Strzałkowie znajduje się XIX-wiecznv dwór, który kiedyś należał do rodziny Deskurów. Ciekawym obiektem jest młyn wodny z XIXw. w miejscowości Soszyn, w którym częściowo zachowało się oryginalne wyposażenie. XIX-wieczne parki można zwiedzać w Strzałkowie i Młodocinie Większym, natomiast we wsi Wacławów można podziwiać stały rozłożysty dąb o obwodzie 520 cm, jeden z licznych pomników przyrody w okolicy. W trosce o środowisko naturalne wybudowano w Mniszku oczyszczalnię ścieków, a w Bieniędzicach wysypisko śmieci, odpowiadające standardom Unii Europejskiej.